W jednym z badań nad reakcjami emocjonalnymi psycholodzy przeanalizowali nagrania dwustu rozmów telefonicznych, prowadzonych między pracownikami infolinii i niezadowolonymi klientami. Zauważyli, że dwa komunikaty doprowadzały ludzi do szewskiej pasji: „Proszę się zrelaksować” i „Proszę się uspokoić”. Jeśli coś jest dla Ciebie ważne, że budzi gniew, a ktoś radzi, żeby się odprężyć, neguje słuszność Twojej reakcji i prawo do przeżywania emocji. A to dodatkowo irytuje! Złość jest przecież uzasadniona, gdy istotna dla nas sprawa przyjęła zły obrót. Mówiąc: „Tak, rozumiem, to trudne, ma pan prawo się wściekać”, zwiększamy szansę, że nasz rozmówca ochłonie i otworzy się na nasze argumenty.

        Psycholożka Razia Sahi z Uniwersytetu Kalifornijskiego zapytała ponad 300 osób, co przyniesie im ulgę po kłótni z kimś bliskim. Okazało się, że były to nie tylko słowa wyrażające zrozumienie dla ich sytuacji. Skuteczne były też komunikaty o tym, że ktoś chce poszerzyć ich sposób widzenia problemu: „spójrz na to teraz z innej perspektywy”. Jednak, aby wzburzona osoba umiała zmodyfikować punkt widzenia, konieczne jest wyciszenie emocji. W tym pomagało zdanie: „Chcę cię zrozumieć, ale to będzie możliwe, jeśli nie będziemy na siebie krzyczeć”.

        Czasem krótki komunikat: „jestem i chcę pomóc”, „jestem i zależy mi, żeby cię zrozumieć”, potrafi rozładować napięcie i zmienić klimat rozmowy.

Oprac. na podst. tekstu Jagny Kaczanowskiej „Słowa ratunkowe”

Decyzja o spotkaniu z psychologiem jest często trudna. Pojawiają się obawy: czy będę w stanie opowiedzieć wszystko? od czego zacząć? czy umiem mówić o sobie inteligentnie i składnie? 

Otóż nie, nie powiesz wszystkiego. Nie będziesz mówić płynnie i bez emocji. Nie jest istotne od czego zaczniesz. Najważniejsze jest, aby czuć, że ktoś cię słucha i próbuje zrozumieć to, co mówisz.

K.R-S: Najczęściej żałujemy, że czegoś NIE zrobiliśmy. Że nie poświęcaliśmy więcej czasu bliskim, nie pielęgnowaliśmy przyjaźni, że zaniedbaliśmy ważne relacje. Że nie realizowaliśmy zainteresowań, nie poszliśmy na studia, nie cieszyliśmy się życiem.

Mamy żal głównie do siebie, nie do innych, nie do świata, lecz wiążemy go z własnym zaniechaniem.

Pielęgniarka paliatywna Bronnie Ware w napisanej na podstawie rozmów z podopiecznymi książce mówi, że słyszała od nich: szkoda, że tak dużo pracowałam, nie okazywałem innym uczuć, nie pozwoliłam sobie być szczęśliwa, nie żyłam po swojemu.

Psycholog Barbara Fredrickson z kolei napisała, że wiele się nauczyła, czytając, czego żałowali pod koniec życia sławni intelektualiści. Np. Darwin pisał, że gdyby miał przeżyć swoje życie jeszcze raz, przyjąłby zasadę, żeby często czytać poezję i słuchać muzyki, bo ich brak oznacza utratę szczęścia.

Wie Pani, czego ludzie nie żałują?  Czasu spędzonego na rozwijaniu swoich pasji i robieniu tego, co budzi pozytywne emocje, sprawia przyjemność. Badania pokazują, że tego nie wyrzucamy sobie nigdy. Być może każdy z nas potrzebuje stworzyć indywidualne portfolio przedmiotów i aktywności, które są dla nas źródłem radości, dobrostanu? Możemy skorzystać ze wskazówki naukowej. Wiemy, że ruch, doświadczenie piękna i różnorodne, bogate środowisko wokół nas przynosi nam korzyści i sprzyja neurogenezie, czyli powstawaniu nowych komórek w mózgu.

Czy jest trochę tak, że jeśli chcemy żyć bez żalu to powinniśmy częściej myśleć o śmierci?

Perspektywa naszej własnej skończoności sprawia, że z ogromu spraw, którymi się zajmujemy, wyłania się nam to, o co warto się w życiu starać.

Jeśli jestem w stanie wyobrazić sobie swoją starość, potrafię też przewidzieć, jakich obecnych działań mogę kiedyś pożałować i wprowadzić zmiany w życiu. Wyobrażanie sobie własnej przyszłości w ogóle jest ważnym zasobem, oswaja nas z żalem. Myślę nawet, że oprócz jak żyć, żeby nie żałować, powinniśmy pytać: jak żałować, żeby dobrze żyć?

Oprac. na podstawie rozmowy

z Katarzyną Rawską – Salomon, psycholożką,

terapeutką traumy i psychoterapeutką systemową.

          Badania wykazały, że ci, którzy nie zdążyli wykonać w tygodniu wszystkich zaplanowanych obowiązków, często myśleli o nich w weekend i mieli problemy ze snem. Kłania się tu prawo zamknięcia, nazywane efektem Zeigarnik: umysł obsesyjnie wraca do zadań, których nie zakończyliśmy. W piątek popołudniu zapisz, czego nie zdążyłeś zrobić i postanów, że od tego zaczniesz pracę w poniedziałek. Listę umieść w szufladzie i zapomnij na całe dwa dni.

          Naprawdę warto przyłożyć się do listy rzeczy do zrobienia: prof. Michael Scullin odkrył, że osoby, które tworzyły przed snem listę rzeczy do zrobienia, zasypiały o 15 minut szybciej od tych, którzy nie robili żadnych list. Wygląda na to, że mózg lubi, gdy jesteśmy skrupulatni i odpłaca nam błogim poczuciem spokoju ułatwiającym zaśnięcie.

          Zbadano też, że ci którzy pisali listy rzeczy do zrobienia, wykonywali te zadania szybciej i bez ociągania się w porównaniu do tych, którzy pracowali bez planu, idąc „na żywioł”. Dobrze skonstruowana lista jest jednocześnie planem działania, pomaga rozbić duże zadania na mniejsze części, które łatwiej nam ogarnąć w myślach.

         Psychologowie uważają też, że listy rzeczy do wykonania wpływają na nas dobroczynnie, bo umysł nie widzi różnicy między taką listą a faktycznym początkiem pracy: działa tak, jakbyśmy już ją rozpoczęli i zwiększa poziom dopaminy, co odczuwamy jako przyjemne i motywujące. „Aby przebyć tysiąc mil, trzeba zrobić pierwszy krok”, powiedział Bruce Lee. Zrób go – zapisz sobie listę.

           Autor: Jagna Kaczanowska

Psychoterapia nie może trwać krótko. Nasza psychika jest bardzo złożona i  żeby dotrzeć do tych jej obszarów, w których mieści się źródło problemów, trzeba czasu. A oprócz czasu, konieczne są: zaangażowanie, cierpliwość, wnikliwość i zrozumienie ze strony terapeuty. Jeśli się zorientujesz, że psycholog ma takie cechy - wtedy warto zacząć. Jeśli nie - szukaj dalej.

Są takie aspekty naszej relacji z pieniędzmi, w których możemy być mistrzami albo takie,w których czujemy swój brak kompetencji. W miarę uzdrawiania relacji z pieniędzmi rozwijamy się w ośmiu obszarach.

1. Przejrzystość

Mniej więcej połowa ludzi, z którymi pracuję – pisze Bari Tessler w książce „Art of Money” – w pewnym momencie przyznaje z zakłopotaniem, że nie ma zielonego pojęcia, ile zarabia, wydaje i oszczędza co miesiąc. (…) Być może przejrzystość jest twoją naturalną mocną stroną w obszarze finansów, ale dla większości ludzi przyjrzenie się swoim finansom to Bardzo Przerażająca Sprawa. Przejrzystość to punkt wyjścia do stworzenia szczerej, zaangażowanej relacji z pieniędzmi.

2. Zażyłość.

Być może nie wiesz, jak zachowujesz się w kontakcie z pieniędzmi, jakie masz wzorce zakupowe i co naprawdę czujesz w kwestii zarabiania, jakie masz mocne strony, trudności i dziwactwa związane z pieniędzmi. (…) Zażyłość z samym sobą w obszarze pieniędzy wymaga zwrócenia zaciekawienia, empatii i namysłu w stronę własnych zachowań i stojącej za nimi motywacji. Oznacza to zwrócenie taktownej uwagi na to, co robimy i na to, czego nie robimy z naszymi pieniędzmi.

3. Wiedza

Większość z nas nigdy nie zdobyła rzeczywistego wykształcenia w dziedzinie finansów. Ale mam dobre wieści – język finansów nie jest aż taki trudny. Jeśli masz motywację do nauki, a także cierpliwość do ćwiczeń i empatię dla siebie, kiedy zdobywasz wiedzę, naprawdę możesz to zrobić. Możesz się nauczyć i czerpać radość z systemu monitorowania wpływów i wydatków ( nawet jeśli jesteś kiepski z matmy). Możesz się nauczyć tego, czym zajmują się zawodowcy od finansów, i zacząć tworzyć długofalowe plany dotyczące pieniędzy.

4. Poczucie ulgi i spokój umysłu

Wiele osób doświadcza ogromnego stresu i lęku związanego z pieniędzmi, niezależnie od tego, jak dużo (albo mało) ich mają. Pieniądze stanowią główną przyczynę stresu w związkach. Są źródłem nieustannego pasma zmartwień u większości przedsiębiorców. Możesz osiągnąć większy spokój, gdy zajmiesz się swoimi pieniędzmi w konsekwentny, regularny, trwały i świadomy sposób. Albo możesz osiągnąć jeszcze większy spokój umysłu, kiedy nauczysz się rozluźniać mięsień oszczędzania, sięgać po profesjonalne wsparcie w podatkach albo pozwalać sobie na wyrażanie wszystkich silnych emocji związanych z pieniędzmi, zamiast dusić je w sobie.

5. Sukces

Sukces jest pojęciem niezwykle subiektywnym, dlatego zachęcam was do odkrycia albo stworzenia swojej własnej definicji. Sukces może oznaczać dla ciebie zwiększenie dochodów w tym roku, przeznaczenie większej ilości funduszy na działalność charytatywną albo odczuwanie większego spokoju w okresie rozliczeń podatkowych. Przedsiębiorca może poczuć, że odniósł sukces finansowy, kiedy potrafi ustalać takie stawki, jakie naprawdę chce, i podać je wyraźnie i swobodnie potencjalnym klientom.

6. Poczucie własnej wartości

Jeśli część twoich wzorców zachowania albo napięć w związku z pieniędzmi wynika z kwestii braku poczucia własnej wartości lub szacunku do samego siebie, bądź dla siebie wyjątkowo łagodny i cierpliwy. (…) To subtelna praca, która wymaga czasu.

7. Nadzieja

Nadzieja to dar uwierzenia, że sprawy mogą się ułożyć inaczej. Nadzieja ma również wymiar praktyczny – motywuje nas do tego, żebyśmy poradzili sobie z przytłaczającymi zadaniami. Każdy najmniejszy krok, który zrobisz na swojej drodze do nawiązania relacji z pieniędzmi, umocni twoją nadzieję.

8. Wsparcie

Wielu z nas żywi przekonanie, że musimy poradzić sobie ze sprawami finansowymi całkiem sami. Zaakceptowanie jakiejś formy pomocy ma kluczowe znaczenie – przegadanie z terapeutą albo z przyjaciółką emocji związanych z długami, naszkicowanie planu miesięcznych wydatków albo przedyskutowanie z coachem finansów spłaty zadłużenia. (…) Sięgnięcie po pomoc to jedna  z najmądrzejszych, najbardziej proaktywnych i inspirujących rzeczy, jakie możesz zrobić.

Bari Tessler – psycholożka, terapeutka finansowa z USA,

fragmenty książki „Art of Money”.